بازشناسی اسلوب بیانی «ما أدراک» در قرآن با کاربرد زبان‌شناسی تاریخی

Authors

  • زهرا قطبی استادیار گروه علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف، تهران، ایران.
  • زهره اخوان مقدم دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن، تهران، ایران
  • محمد رضایی مقدم دانش آموختۀ کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.
Abstract:

یکی از اسلوب‌های ادبی مختص قرآن در میان نصوص دینی، «ما أَدراک‏» است. توجه به این قدمت، اهمیت بازخوانی معنای این اسلوب بیانی را با توجه به اختلاف مفسران در ساختار ادبی آن، روشن می‌کند. یکی از راه‌های برون‌رفت از اختلافات تفسیری در مورد مفاهیم اسلوب‌های قرآنی، استفاده از دانش معناشناسی تاریخی است. در این مقاله با استفاده از روش‌های زبان‌شناسی تاریخی مانند ریشه‌شناسی و مطالعات زبان‌های سامی، به دنبال تحلیلی معناشناختی از واژه «دری» و مشتقات آن برای رسیدن به تحلیلی دقیق از ساختار ادبی «ما أدراک» هستیم. دستاورد حاصل نشان می‌دهد که معنای «دانستن» در این «فعل» از قدمت زیادی نسبت به ریشه «علم» در زبان عربی برخوردار است. همین مطلب نقش بسیار کلیدی در رفع اختلاف ادبا و مفسران درباره تحلیل‌های ادبی از فعل «دری» و مشتقات آن در قرآن به ‌ویژه در اسلوب بیانی «ما أدراک» دارد. ادبا و مفسران در تبیین این فعل آن را با مادۀ علم از حیث ادبی مقایسه کردند در حالی که دو ساختار ادبی متفاوت دارند. این اسلوب در قرآن پیرامون بحث قیامت و احوال آن و مقدرات الهی، مطرح می‌شود و کارکرد بیانی آن با توجه به نتیجه بحث ریشه‌شناسی مادۀ «دری» دربردارندۀ مفاهیمی همچون «تهویل» «تفخیم» و «تعظیم» است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اسلوب های بیانی ترغیب و ترهیب در قرآن و کاربرد آن در تفسیر

ما شاهدیم که قرآن با اغراض گوناگونی چون تأکید، تعظیم و شیوه ها ی بیانی متنوعی چون تمثیل، تشبیه و... با طرح موضوعات فراوانی چون تبیین نظام پاداش و ارتباط عمل و فرجام امور، توصف بهشت و احوال بهشتیان و ...، سعی دارد تا در مخاطبان خود، انگیزه ای نیرومند جهت میل و گرایش به سمت ایمان حقیقی و عمل صالح ایجاد نماید. قرآن کریم ریشه ی "رهب" را در باب تفعیل بکار نبرده است، اما همچنان که در آیات خود، از ت...

درنگی در شیوه بیانی قرآن

فهم صحیح قرآن نیاز به فراتر رفتن از قواعد زبان عربى ندارد. نویسنده کوشیده است قواعد فهم قرآن را بررسى کند در این راستا مسئله عربى بودن زبان قرآن، ظهر و بطن آیات، مفهوم تأویل و نمونه هایى از معانى تأویلى موجوددر روایات، را مطرح کده و با تحلیل آنها به این نتیجه رسیده است که فهم آیات براساس شیوه اى که از خود قرآن به دست مى آید، کاملاً در چارچوب قواعد زبان عربى ممکن است و بطون آیات یا تأویل به معناى...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 65

pages  253- 276

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023